Niejednokrotnie zastanawiamy się jako rodzice, kiedy rozpocząć rozmowy z dzieckiem na temat picia alkoholu, palenia papierosów czy narkotyków. Kiedy rozejrzymy się wokoło możemy zaobserwować, że nasze dziecko ma od najmłodszych lat ma kontakt z przekazem dotyczącym środków uzależniających. Codziennie widzimy szereg informacji w telewizji, Internecie, billboardach, reklamach. Świadomość ogromnej wagi problemu powinien mieć każdy rodzic. Warto już od najmłodszych lat pamiętać o zasadach komunikacji z dzieckiem na ten temat. Nie jest wymagana od rodzica wiedza fachowa czy specjalistyczna w tym zakresie. W okresie dzieciństwa wystarczy udzielać dziecku odpowiedzi na zadane pytanie w takim samym zakresie, w jakim one je zadało. Trzylatkowi starczy odpowiedzieć, że osoba która bierze narkotyki lub pije dużo alkoholu jest bardzo chora, bo te substancje niszczą mózg i cały organizm. Dziecko zapamięta tą informację, że narkotyk czy alkohol to nic przyjemnego. Wykorzystując odpowiednie sytuacje do przekazania tych informacji, tłumaczymy dziecku to w taki sam sposób jak tłumaczymy np. skąd się bierze śnieg, nie przekazując jednocześnie zbędnych emocji. Tym sposobem uczestniczymy w procesie „oswajania” się naszego dziecka z rozmowami na ten temat i w przyszłości będzie to znacznie łatwiejsze. W okresie dojrzewania rozmowy z własnym dzieckiem nie należą do najłatwiejszych. Głównym powodem tej sytuacji jest to, że jest to okres przejściowy dla młodego człowieka. Nie jest już dzieckiem, ale też jeszcze nie jest dorosłym człowiekiem. Zmiany cechują każdą sferę jego życia. Od fizyczności po poglądy na świat i samego siebie. Ten proces nazywamy dojrzewaniem. Młody człowiek przygotowuje się do nowych ról, uczy się spełniać oczekiwania otoczenia, wyznacza swoje cele. Okres dojrzewania dzieli się na dwa etapy. Pierwszy z nich nazwany dorastaniem wczesnym miedzy 10-12 do około 16 roku życia. Jest to okres dynamicznych przemian. Wszystko co do tej pory było znane przestaje działać, a nic nowego się nie pojawia. Radykalnie zmienia się ciało, wywołując burze zmiennych odczuć. Rozpoczyna się walka o samodzielność i niezależność, ale w parze z nimi idzie dość duże zagubienie. Sposób myślenia ulega zmianie. Młody człowiek kształtuje swoją umiejętność formułowania logicznych wniosków. Rodzic jest nadal ważny, ale młody człowiek zaczyna szukać innych źródeł informacji. Drugą fazę (16 do 20 rok życia) cechuje pojawienie się trudnych pytań związanych z własnym istnieniem, sensem życia itp. Nastolatek sam uważa się za dorosłego, jednak nie jest jeszcze tak traktowany. Obowiązki ma już jak osoba dorosła, choć jeszcze często prawa dziecka. W tym okresie pojawia się silna potrzeba akceptacji, która wywołuje potrzebę poszukiwania osób podobnych sobie. Jest to czas poszukiwań, w którym tworzyć zaczyna się tożsamość człowieka. Niesie to ze sobą duże niebezpieczeństwa. Zmiany, które zachodzą w ciałach nastolatków powodują duże napięcia. Wydzielanie dużych ilości hormonów jest głównym powodem zachowań agresywnych, chwilami braku panowania nad sobą, dużej niecierpliwości i drażliwości młodego człowieka. Związane z tym jest również nasilenie się występowania zachowań ryzykownych. Dużo napięć i niepokojów przynosi postrzeganie własnego ciała. Kreowanemu przez mass media kultowi idealnego ciała nie jest łatwo sprostać. Szczególnie kiedy własne ciało potrafi zaskakiwać. Ten okres jest ciągłą walką z własną naturą, nastolatek zaczyna szukać więc sposobów na poprawę własnego komfortu życia. Zaczyna eksperymentować, szukać. Istnieje zagrożenie, że może sięgnąć po środki psychoaktywne. Jeśli w nich dostrzeże ulgę, jeśli nikt w porę nie zareaguje na wysyłane sygnały wtedy pojawia się problem z jego następstwami czyli uzależnienie.

Dojrzałość osiągamy w około trzydziestym roku życia. W procesie jej tworzenia jednym z najważniejszych elementów jest umiejętność brania odpowiedzialności za podejmowane decyzje i własne wybory, liczenie się z ich konsekwencjami. Dodatkowo umiejętność określenie swojej drogi, priorytetów i celów oraz ich realizacja.

Trudności okresu dojrzewania polegają na specyfice relacji miedzy młodym człowiekiem, a jego opiekunami. Rodzic odwołujący się do własnych doświadczeń ze swojej młodości powinien pamiętać, że tamte realia nie mają wiele wspólnego z obecną rzeczywistością. Na dodatek młody człowiek postrzega własnego rodzica jako osobę która nie ma świadomości realiów współczesnego świata. Konfrontacja tych dwóch światów nie oznacza braku porozumienia. Porozumienie się rodzic- nastolatek nie musi oznaczać ciągłej walki, jednak nie jest to też łatwe. Fundamentem do porozumienia się z własną pociechą jest dla rodzica umiejętność aktywnego słuchania, nazywania swoich uczuć oraz okazywanie szacunku dla własnego dziecka. Styl wychowawczy w jakim dziecko jest kształtowane odgrywa tu bardzo dużą rolę. W środowisku gdzie kompromis i negocjacje są podstawą funkcjonowania można osiągnąć sukces i pomóc własnemu dziecku uzyskać niezależność, wiarę w siebie, wrażliwość na potrzeby innych.