Inwazyjne gatunki obce (IGO) to rośliny, zwierzęta, patogeny i inne organizmy, które nie są rodzime dla ekosystemów i mogą powodować szkody w środowisku lub gospodarce, lub też negatywnie oddziaływać na zdrowie człowieka. W szczególności oddziałują negatywnie na różnorodność biologiczną, w tym na zmniejszenie populacji lub eliminowanie gatunków rodzimych.

Gatunki mogą „podróżować” różnymi środkami transportu wodnego, lądowego lub powietrznego, przenosząc się wraz z pojazdem lub jego ładunkiem do różnych zakątków kuli ziemskiej. Gatunki obce przedostają się do środowiska również poprzez zamierzone lub przypadkowe wypuszczenie do środowiska zwierząt i roślin hodowanych w domu lub w przydomowych ogródkach. Gady, płazy, ryby akwariowe oraz rośliny wyrzucane do stawów lub spuszczane do kanalizacji łatwo przedostają się do ekosystemów wodnych.

Oprócz nieświadomego transportu gatunków obcych przez osoby podróżujące, często turyści przywożą „pamiątki” - w formie egzotycznych roślin i zwierząt. Szereg gatunków zostało sprowadzonych przez człowieka w celu zwiększenia produkcji i konkurencyjności na rynku (np. dąb czerwony, łubin trwały) lub zostało posadzonych jako rośliny ozdobne w ogrodach i parkach (np. klon jesionolistny, nawłoć kanadyjska).

Inwazyjne gatunki obce oddziałują na rodzimą różnorodność biologiczną prawie wszystkich ekosystemów ziemi i stanowią jedno z największych zagrożeń dla tej różnorodności. Od XVII wieku przyczyniły się do wyginięcia prawie 40% gatunków zwierząt, dla których przyczyna wyginięcia jest znana.

Osoby posiadające zezwolenie na przetrzymywanie zwierząt domowych wydane na podstawie dawnego art. 120 ustawy ochronie przyrody

Dotychczasowe zezwolenia na przetrzymywanie inwazyjnych gatunków obcych (IGO) stwarzających zagrożenie dla UE wygasną 19 grudnia 2022 r.

Do 19 grudnia 2022 r. należy:

- uzyskać stosowne zezwolenie na podstawie ustawy o gatunkach obcych (więcej informacji) albo

- przekazać zwierzę podmiotowi, który posiada stosowne zezwolenie lub do azylu dla zwierząt albo

- oddać zwierzę do uśmiercenia przez lekarza weterynarii.

W przypadku zwierząt domowych należących do IGO stwarzających zagrożenie dla Polski dotychczasowe zezwolenia na ich przetrzymywanie zachowują ważność.

Osoby nieposiadające zezwolenia na przetrzymywanie zwierząt domowych

Dotyczy to zwierząt domowych przetrzymywanych w celach niekomercyjnych jeszcze przed umieszczeniem gatunku na liście IGO stwarzających zagrożenie dla Unii/Polski. Datę, którą uznaje się za umieszczenie gatunku na tej liście można znaleźć tutaj.

Do 18 czerwca 2022 r. należy:

1. złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na przetrzymywanie i przemieszczanie/transport zwierzęcia (więcej informacji) albo
2. przekazać zwierzę podmiotowi posiadającemu stosowne zezwolenie lub do azylu dla zwierząt albo
3. oddać zwierzę do uśmiercenia przez lekarza weterynarii.

Uśmiercenia dokonuje się z wykorzystaniem metod niepowodujących u zwierzęcia domowego możliwego do uniknięcia bólu, dystresu lub cierpienia.

Posiadacz zwierzęcia domowego powinien poinformować w terminie 7 dni regionalnego dyrektora ochrony środowiska właściwego ze względu na miejsce zamieszkania o dokonaniu uśmiercenia tego zwierzęcia.

Organy właściwe do wydania zezwolenia:

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydaje zezwolenie zawsze w przypadku IGO stwarzających zagrożenie dla Unii oraz w przypadku przywozu lub wywozu IGO stwarzających zagrożenie dla Polski i pozostałych czynności zakazanych z tym związanych.

 Regionalny dyrektor ochrony środowiska wydaje zezwolenie w przypadku IGO stwarzających zagrożenie dla Polski w sytuacjach innych niż przywóz lub wywóz IGO.

 Uwaga:

Kto narusza przepisy dotyczące IGO stwarzających zagrożenie dla Unii/Polski popełnia przestępstwo lub wykroczenie i może zostać obciążony administracyjną karą pieniężną do 1 000 000 zł.

RDOŚ Katowice