Powodem ogłoszenia bezpłatnych przejazdów jest prognozowana bardzo zła jakość powietrza nad obszarem miast i gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Bezpłatne przejazdy będą obowiązywać również w pociągach Kolei Śląskich - z wyjątkiem przejazdów pociągami relacji Chałupki – Bohumin oraz Ornak, jeżdżącymi na odcinku Żywiec – Zakopane.

Osoby legitymujące się dowodem rejestracyjnym nie muszą być formalnie jego właścicielem (wpisanym do dowodu rejestracyjnego), aby skorzystać z bezpłatnego przejazdu. Uprawnienie to będzie obowiązywać w autobusach, tramwajach i trolejbusach jeżdżących w barwach KZK GOP, MZK Tychy oraz MZKP Tarnowskie Góry. Bezpłatne przejazdy w "Dni Smogowe" ogłaszane są, gdy normy zanieczyszczeń w powietrzu (pyłu PM 10) przekroczą wartość alarmowe.

Na obszarze Metropolii bezpłatne przejazdy dla kierowców są wprowadzone w sytuacji, gdy prognozy przekroczenia norm będą dotyczyć przynajmniej jednego z dwóch obszarów wyznaczonych w prognozach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, obejmującego swoim zasięgiem gminy i miasta Metropolii. Chodzi o obszar centralny oraz rybnicko-pszczyński. Natomiast w przypadku Kolei Śląskich - gdy normy zanieczyszczeń powietrza zostaną przekroczone przynajmniej na jednym z siedmiu obszarów, wyodrębnionych przez WIOŚ.